1. Przemoc domowa – definicja i skutki prawne
Przemoc w rodzinie stanowi poważne naruszenie godności i praw człowieka. Obejmuje działania fizyczne, psychiczne, seksualne lub ekonomiczne, które mają na celu kontrolowanie i zastraszanie drugiej osoby. Podhale w ubiegłym roku borykało się z wysoką liczbą interwencji związanych z przemocą domową.
W polskim prawie przemoc domowa nie jest traktowana jako „sprawa prywatna” – to przestępstwo, które może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi dla sprawcy. Najczęściej ofiarami są kobiety i dzieci, jednak coraz więcej mężczyzn oraz seniorów również potrzebuje wsparcia. Alkohol jest często wymieniany jako czynnik sprzyjający przestępczości domowej w tym regionie, co jest typowe dla obszarów o podobnej specyfice społeczno-kulturowej.
2. Statystyki przemocy domowej w Polsce
Warto znać skalę problemu. Według danych Policji i organizacji pomocowych:
- rocznie przeprowadza się ok. 70-80 tys. interwencji domowych
- uruchamia się ok. 80 tys. procedur Niebieskiej Karty
- w gospodarstwach domowych, gdzie stosuje się przemoc, żyje ok. 1 mln dzieci
- 60% ofiar przemocy to kobiety, 25% dzieci, 15% mężczyźni i seniorzy
- średnio co trzecia kobieta doświadczyła przemocy ze strony partnera
Te liczby pokazują, że przemoc domowa to powszechny problem społeczny, a nie odosobnione przypadki.
Liczba interwencji w Podhalu nie odbiega znacznie od średniej krajowej.
Statystyki za rok 2024 i 2025 pokazują, że liczba interwencji policyjnych dotyczących przemocy domowej nadal utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. Według najnowszych raportów w niektórych regionach liczba tych interwencji związanych z przemocą w rodzinie wzrosła nawet o 61% w porównaniu do roku poprzedniego.
3. Jak rozpoznać objawy przemocy w rodzinie?
Rozpoznanie przemocy domowej bywa trudne, szczególnie gdy ofiara ukrywa problem ze wstydu lub strachu. Ważne jest, aby zwracać uwagę na charakterystyczne symptomy i zmiany w zachowaniu osób z naszego otoczenia.
-
Fizyczne oznaki przemocy
Najłatwiej zauważalne są fizyczne ślady przemocy o osoby doznającej przemocy domowej:
- obrażenia w różnych stadiach gojenia: siniaki, rany, zadrapania
- częste kontuzje o niejasnej przyczynie
- obrażenia w miejscach zwykle zakrytych ubraniem
- urazy głowy i twarzy
- chroniczne problemy zdrowotne wynikające ze stresu
Ofiary często tłumaczą obrażenia niefortunnymi wypadkami czy własną niezręcznością, nawet gdy charakter ran wskazuje na celowe działanie osoby stosującej przemoc domową.
-
Przemoc psychiczna – objawy emocjonalne
Przemoc psychiczna bywa trudniejsza do wykrycia, ale pozostawia głębokie ślady takie jak:
- ciągły lęk, nerwowość, nadmierna czujność
- niska samoocena, poczucie winy za wszystko
- apatia, wycofanie się z życia społecznego
- problemy ze snem, koszmary nocne
- depresja
- zaburzenia lękowe
Osoby doświadczające przemocy bardzo często obwiniają siebie za reakcje sprawcy przemocy.
-
Przemoc ekonomiczna – kontrola finansowa
Sprawcy przemocy często wykorzystują kontrolę finansową jako narzędzie władzy poprzez:
- odbieranie zarobku ofierze lub dostępu do wspólnych środków finansowych
- zakazywanie ofierze podjęcia pracy zarobkowej
- konieczność rozliczania się z każdej złotówki przez ofiarę
- zaciąganie kredytów na nazwisko ofiary
- niszczenie lub ukrywanie dokumentów finansowych
Ofiara staje się całkowicie zależna finansowo od sprawcy, co utrudnia opuszczenie toksycznego związku.
-
Przemoc seksualna w rodzinie
To jedna z najbardziej traumatycznych form przemocy, często ukrywana ze wstydu:
- wymuszanie pożycia seksualnego (tzw. gwałt małżeński)
- zmuszanie do upokarzających praktyk seksualnych
- ignorowanie braku zgody partnera
Warto pamiętać, że małżeństwo nie daje automatycznej zgody na każdy kontakt seksualny.
4. Pomoc dla ofiar przemocy w Nowym Targu – gdzie się zgłosić?
Region Podhala, w tym Nowy Targ, oferuje rozbudowaną sieć wsparcia dla osób doświadczających przemocy domowej. Nie jesteś sam – pomoc jest łatwo dostępna.
- Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Targu – pierwsza pomoc dla mieszkańców Nowego Targu
OPS to pierwsza instytucja, do której warto się zgłosić. Pracownicy socjalni:
- uruchamiają procedurę Niebieskiej Karty
- udzielają informacji o dostępnych formach pomocy
- pomagają w uzyskaniu schronienia w ośrodkach interwencji kryzysowej
- wspierają w kontakcie z Policją
OPS w Nowym Targu współpracuje z lokalnymi organizacjami pozarządowymi, co pozwala na kompleksową pomoc.
Adres:
OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W NOWYM TARGU
ul. Kościuszki 8
34-400 Nowy Targ
Dodać można, że w Nowym Targu obowiązuje Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz Ochrony Ofiar Przemocy Domowej na lata 2024–2030.
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Targu – szeroka pomoc
PCPR w Nowy Targu jest odpowiedzialny za udzielanie pomocy z zakresu interwencji kryzysowej w całym Powiecie Nowotarskim:
- Miasto/Gmina Czarny Dunajec
- Gmina Czorsztyn
- Gmina Jabłonka
- Gmina Krościenko nad Dunajcem
- Gmina Lipnica Wielka
- Gmina Łapsze Niżne
- Gmina Nowy Targ
- Miasto Nowy Targ
- Gmina Ochotnica Dolna
- Gmina Raba Wyżna
- Miasto/Gmina Rabka-Zdrój
- Gmina Spytkowice
- Gmina Szaflary
- Miasto/Gmina Szczawnica
W ramach realizowania Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030 PCPR w Nowy Targu na stronie internetowej umieścił i stale aktualizuje informator zawierający bazę teleadresową podmiotów realizujących oddziaływania wobec osób stosujących przemoc w domową wraz ze wskazaniem zakresu oddziaływań wobec sprawców przemocy domowej na terenie Powiatu Nowotarskiego.
Całodobowy numer telefonu PCPR w Nowy Targu dla ofiar przemocy: 502 857 358.
- Policja – natychmiastowa interwencja
W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia należy niezwłocznie dzwonić pod numer 112 lub 997. Policja:
- przeprowadza interwencję domową
- zabezpiecza dowody przestępstwa
- oddziela sprawcę od ofiary
- przyjmuje zawiadomienie o przestępstwie
Pamiętaj: nie musisz czekać na kolejny atak. Możesz zgłosić przemoc już po pierwszym incydencie.
- Kancelarie prawne w Nowym Targu
Profesjonalny prawnik specjalizujący się w prawie rodzinnym to nieocenione wsparcie. Kancelaria prawna na Podhalu pomoże w:
- sporządzeniu zawiadomienia o przestępstwie
- złożeniu wniosku o zakaz zbliżania się
- przeprowadzeniu postępowania rozwodowego
- uzyskaniu alimentów i ustaleniu kontaktów z dziećmi
- reprezentacji przed wszystkimi instancjami sądowymi i instytucjami
5. Procedura Niebieskiej Karty – krok po kroku
Niebieska Karta to kluczowy instrument ochrony ofiar przemocy w Polsce. Warto wiedzieć, jak wygląda cała procedura.
- Kiedy uruchamia się Niebieską Kartę?
Podejmowanie interwencji w środowisku odbywa się na podstawie procedury „Niebieskie Karty”. Procedura ta nie wymaga zgody osoby doznającej przemocy domowej ani osoby stosującej przemoc domową.
Szczegółową procedurę zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz.U. z 2023 r. poz. 1870).
- Procedurę można rozpocząć, gdy:
– zaistniało podejrzenie przemocy domowej
– ofiara lub świadek zgłosi przypadek przemocy
- Przebieg procedury
Wypełnienie formularza „Niebieska Karta A”– przeprowadza się z ofiarą szczegółowy wywiad. Formularz mogą wypełnić przedstawiciele Policji, pomocy społecznej, oświaty, ochrony zdrowia lub innych podmiotów uprawnionych.
- Plan pomocy – ustala się konkretne działania wspierające
- Współpraca instytucji – Policja, OPS, szkoła, służba zdrowia działają razem
- Monitorowanie sytuacji – regularne wizyty i kontakt z rodziną
- Zamknięcie procedury – gdy sytuacja się unormuje lub ofiara odmówi dalszej pomocy
6. Rola prawnika w sprawach przemocy domowej
Profesjonalny prawnik z Nowego Targu to nie tylko osoba przygotowująca dokumenty – to kompleksowe wsparcie w trudnej życiowej sytuacji.
- Co daje pomoc prawnika?
Bezpieczeństwo prawne – prawnik zadba o właściwe zabezpieczenie Twoich praw i sporządzi wszystkie niezbędne wnioski do sądu, prokuratury i Policji.
Reprezentacja sądowa – występowanie przed sądem bywa stresujące, zwłaszcza dla osoby traumatyzowanej przemocą. Prawnik reprezentuje Twoje interesy i mówi w Twoim imieniu.
Znajomość procedur – system prawny jest skomplikowany. Doświadczony prawnik zna wszystkie ścieżki i terminy, dzięki czemu sprawa przebiega sprawnie.
Wsparcie emocjonalne – choć prawnik nie jest psychologiem, doświadczony specjalista potrafi podejść z empatią do trudnej sytuacji klienta.
- Nakaz wyprowadzenia się i zakaz zbliżania się – jak go uzyskać?
Jednym z najważniejszych narzędzi ochrony zobowiązanie osoby stosującej przemoc domową do opuszczenia mieszkania i zakaz zbliżania się do ofiary osoby.
Zgodnie z art. 11a. ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej można Zobowiązać osobę stosującą przemoc domową do opuszczenia mieszkania.
Jeżeli osoba stosująca przemoc domową wspólnie zajmująca mieszkanie swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy domowej czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba doznająca tej przemocy może żądać, aby sąd, (…) w postępowaniu nieprocesowym, zobowiązał ją do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Natomiast art. 11aa ust. 1 i ust. 2 tej ustawy zawierają zakaz zbliżania się do osoby dotkniętej przemocą domową, zakaz kontaktowania się z nią.
Osoba doznająca przemocy domowej może żądać, aby sąd, o którym mowa w art. 11a ust. 1, wydał wobec osoby stosującej przemoc domową zakaz zbliżania się do niej na wyrażoną w metrach odległość lub zakazał osobie stosującej przemoc domową kontaktowania się z nią, gdy osoba stosująca przemoc domową swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy domowej stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby doznającej tej przemocy.
Osoba doznająca przemocy domowej może żądać wydania zakazu kontaktowania się z nią także, gdy osoba stosująca przemoc domową nęka ją za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość, wzbudzając u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność.
Prawnik pomoże w:
- przygotowaniu szczegółowego wniosku z opisem przemocy
- zebraniu dowodów (zeznania świadków, dokumentacja medyczna, zdjęcia)
- reprezentacji na rozprawie
- egzekwowaniu zakazu w przypadku jego naruszenia
Rozwód z orzeczeniem o winie
W przypadku przemocy domowej można domagać się rozwodu z orzeczeniem wyłącznej winy drugiej strony. Zgodnie z art. 59 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2023 r. poz. 2809) –
Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.
Ma to istotne konsekwencje i może pomóc w:
- nałożeniu na małżonka przemocowego obowiązku płacenia alimentów na rzecz byłego małżonka
- korzystniejszy podział majątku
- łatwiejsze ustalenie kontaktów z dziećmi z zabezpieczeniem ich poprzez odizolowanie od przemocowego rodzica
- możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę
Prawnik zbierze wszystkie dowody przemocy i przeprowadzi postępowanie rozwodowe w sposób chroniący Twoje interesy.
7. Ochrona dzieci w sytuacji przemocy domowej
Dzieci doświadczające lub będące świadkami przemocy domowej potrzebują szczególnej ochrony. Przepisy prawa jasno określają zasady ich ochrony.
- Obowiązek zgłoszenia przemocy wobec dziecka
Każda osoba, która wie o przemocy wobec dziecka, ma obowiązek to zgłosić. Dotyczy to zwłaszcza:
- nauczycieli i wychowawców
- lekarzy i pielęgniarek
- psychologów i pedagogów
- pracowników socjalnych
Niezgłoszenie przemocy wobec dziecka może skutkować odpowiedzialnością karną.
- Działania sądu rodzinnego
Sąd rodzinny może:
- ograniczyć lub pozbawić władzy rodzicielskiej sprawcę przemocy
- ustanowić dozór kuratora
- umieścić dziecko w rodzinie zastępczej
- zobowiązać rodziców do terapii
- ograniczyć kontakty ze sprawcą przemocy
Dobro dziecka jest zawsze najważniejsze.
- Jak rozmawiać z dzieckiem o przemocy?
Jeśli podejrzewasz, że dziecko doświadcza przemocy:
- zapewnij poczucie bezpieczeństwa
- słuchaj uważnie bez wywierania presji
- nie obiecuj zachowania tajemnicy
- nie oceniaj ani nie kwestionuj wypowiedzi dziecka
- zgłoś sprawę odpowiednim służbom
8. Najczęściej zadawane pytania o przemoc w rodzinie – FAQ
- Co to jest przemoc w rodzinie?
Przemoc w rodzinie to każde działanie lub zaniechanie jednej osoby wobec drugiej, które narusza jej prawa, godność lub bezpieczeństwo. Może mieć formę fizyczną, psychiczną, seksualną, ekonomiczną lub emocjonalną.
- Jakie są rodzaje przemocy domowej?
Do najczęstszych form należą: przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna, ekonomiczna oraz zaniedbanie. Często występują one jednocześnie.
- Czy przemoc domowa jest przestępstwem?
Tak. Przemoc w rodzinie jest przestępstwem. Zgodnie z art. 207 § 1 Kodeksu karnego:
Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W przypadku szczególnego okrucieństwa sprawcy lub innych okoliczności kara może być surowsza.
- Jak rozpoznać, że ktoś doświadcza przemocy?
Ofiary przemocy często żyją w strachu, unikają kontaktu z bliskimi, mają widoczne obrażenia lub zmiany w zachowaniu. Częstym sygnałem jest też izolacja od rodziny i środowiska oraz kontrola ze strony sprawcy przemocy.
- Gdzie w Nowym Targu można uzyskać pomoc?
Pomoc oferują m.in. Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Targu, Policja, lokalne organizacje pozarządowe oraz kancelarie prawne działające na Podhalu.
- Czy można zgłosić przemoc anonimowo?
Tak. Policja i ośrodki pomocy społecznej przyjmują również zgłoszenia anonimowe, zwłaszcza jeśli istnieje podejrzenie, że ofiara jest w niebezpieczeństwie.
- Jak wygląda procedura „Niebieskiej Karty”?
Niebieska Karta to oficjalna procedura ochrony ofiar przemocy. Po zgłoszeniu sprawy odpowiednie instytucje podejmują działania mające na celu zabezpieczenie ofiary i udzielenie jej wsparcia.
- Czy prawnik może pomóc w sprawie przemocy domowej?
Tak. Prawnik pomoże złożyć zawiadomienie o przestępstwie, przygotować wnioski o opuszczenie mieszkania i zakaz zbliżania się, a także reprezentować ofiarę przed sądem.
- Co zrobić, gdy przemoc dotyczy dzieci?
W przypadku dzieci obowiązuje natychmiastowa reakcja. Należy powiadomić policję, szkołę, sąd rodzinny lub ośrodek pomocy społecznej. Zaniechanie zgłoszenia może stanowić niedopełnienie obowiązków.
- Jak pomóc osobie, która doświadcza przemocy?
Najważniejsze to słuchać bez oceniania, zachęcić do rozmowy z prawnikiem lub psychologiem i pomóc w zgłoszeniu sprawy odpowiednim służbom. Wsparcie bliskich jest kluczowe w procesie wychodzenia z przemocy.
- Co to jest ośrodek interwencji kryzysowej?
To miejsce, gdzie ofiara przemocy może otrzymać natychmiastowe schronienie i pomoc. Ośrodki oferują:
- bezpieczne miejsce do spania
- wyżywienie
- pomoc psychologiczną
- wsparcie prawne
- pomoc w znalezieniu stałego mieszkania
- program terapeutyczny
- Czy mężczyzna może być ofiarą przemocy domowej?
Tak. Choć statystycznie częściej ofiarami są kobiety, przemoc wobec mężczyzn jest poważnym problemem, który bywa bagatelizowany. Mężczyźni doświadczający przemocy mają te same prawa do ochrony i pomocy. Wszystkie opisane instytucje i procedury dotyczą w równym stopniu ofiar płci męskiej.
9. Kontakt z kancelarią prawną na Podhalu – pierwszy krok do bezpieczeństwa
Jeśli doświadczasz przemocy w rodzinie lub znasz kogoś, kto potrzebuje pomocy, nie czekaj. Kancelaria prawna w Nowym Targu zapewni kompleksowe wsparcie – od doradztwa przez przygotowanie dokumentów po reprezentację sądową.
- Pierwsza konsultacja – co warto przygotować?
Udając się na spotkanie z prawnikiem, warto zabrać:
- dokumentację medyczną potwierdzającą obrażenia
- zdjęcia śladów przemocy
- protokoły interwencji policji
- korespondencję z groźbami (SMS, email, nagrania)
- zeznania świadków (jeśli są dostępne)
- wszelkie inne dowody przemocy
Jeśli nie masz żadnych dokumentów, nie martw się – prawnik pomoże Ci w zebraniu niezbędnych dowodów.
- Życie po przemocy – droga do odbudowy
Opuszczenie przemocy to dopiero początek drogi do odzyskania normalności. Ważne elementy procesu wychodzenia z przemocy to:
- Terapia psychologiczna
Przemoc pozostawia głębokie rany psychiczne. Terapia pomaga:
- przerobić traumę
- odbudować poczucie własnej wartości
- nauczyć się rozpoznawać toksyczne relacje
- odzyskać kontrolę nad życiem
Wiele ośrodków oferuje bezpłatną terapię dla ofiar przemocy.
- Odbudowa niezależności
Ważne jest:
- znalezienie pracy lub powrót do zawodu
- uniezależnienie się finansowe
- odbudowa kontaktów społecznych
- stworzenie bezpiecznego miejsca do życia
- wsparcie bliskich
10. Podsumowanie
Przemoc domowa to przestępstwo, które niszczy życie ofiar i całych rodzin. Nowy Targ i region Podhala oferują szerokie wsparcie dla osób dotkniętych tym problemem. Pamiętaj:
- Nie jesteś sam – pomoc jest dostępna
- Przemoc to nie Twoja wina
- Masz prawo do życia bez strachu
- Nigdy nie jest za późno, aby szukać pomocy
- Profesjonalna pomoc prawna może uratować Twoje życie
Jeśli doświadczasz przemocy lub znasz kogoś, kto jej doświadcza – działaj już dziś. Skontaktuj się z kancelarią prawną w Nowym Targu, zadzwoń na policję lub zgłoś się do OPS. Każdy krok w stronę bezpieczeństwa jest krokiem w dobrą stronę.
Pamiętaj: przemoc domowa to przestępstwo. Masz prawo do życia bez lęku i zagrożenia. Zgłoś się po pomoc już dziś.
11. Zapraszamy do kontaktu
Nasza kancelaria prawna może pomóc w wielu rodzinnych problemach. Nie musisz być sam. Skontaktuj się z naszymi specjalistami od prawa rodzinnego i karnego.