Ochrona wizerunku to bardzo istotne zagadnienie z powodu wielkiego nacisku, który kładzie się obecnie na prywatność i bezpieczeństwo dzieci. Jest to temat, który budzi wiele pytań i wątpliwości prawnych. Sprawdź, jak zgodnie z prawem przetwarzać i publikować zdjęcia dzieci oraz rodziców oraz jak bezpiecznie publikować zdjęcia dzieci w Internecie.
W artykule omówione zostaną podstawy prawne ochrony wizerunku dzieci, obowiązki przedszkola oraz praktyczne rozwiązania dla dyrektorów przedszkoli i nauczycieli przedszkolnych.
1. Podstawy prawne ochrony wizerunku dzieci w przedszkolu w 2025 r.
Kwestia ochrony wizerunku osób jest regulowana przez kilka aktów prawnych, które nakładają się na siebie, tworząc złożoną siatkę normatywną. Kluczowe przepisy takich kwestii jak:
a) dobra osobiste, prywatność – chronione przez ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r.– Kodeks cywilny,
b) dane osobowe w postaci wizerunku – regulowane przez RODO (Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych),
c) publikacja wizerunku – unormowana w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zgodnie z art. 81 ust. 1 tej ostatniej ustawy, publikacja wizerunku (np. zdjęcia z czyjąś podobizną) wymaga, co do zasady, zezwolenia osoby przedstawionej na fotografii.
Zezwolenie czasem nazywane jest zgodą lub zgodą wizerunkową.
2. Zgoda rodziców na publikację wizerunku – jak ją uzyskać
W przedszkolach kwestie związane z ochroną prywatności w tym i ochrony wizerunku dzieci i rodziców zazwyczaj są załatwiane na początku roku szkolnego poprzez:
a) podpisywanie zezwoleń (zgód wizerunkowych) przez rodziców na wykorzystanie przez przedszkole wizerunku ich dzieci oraz rodziców,
b) klauzule informacyjne – informowanie rodziców o zasadach przetwarzania danych osobowych w formie wizerunku.
Podstawą przetwarzania danych w formie wizerunku jest zazwyczaj zgoda rodzica (zgoda z RODO) na to, aby dane były przetwarzane przez przedszkole. To zagadnienie jest elementem ochrony danych osobowych w przedszkolu. Powinien on być uregulowany przepisami wewnętrznymi przedszkola.
Uwaga: zgoda na przetwarzania danych osobowych w formie wizerunku, to nie to samo, co zezwolenie (zgoda wizerunkowa) na publikację wizerunku. To pierwsze dotyczy, np. przechowywania zdjęć na nośniku, ich retuszowanie, przesyłanie do innych osób, a to drugie, to umieszczenie zdjęć na stronie internetowej lub drukowanie.
3. Praktyczne rozwiązania i wzory dokumentów dla przedszkoli
Jednakże problematyczne może być uzyskiwanie zezwoleń od gości uczestniczących w różnych wydarzeniach czy imprezach organizowanych przez przedszkole, takich jak Dzień Babci i Dziadka, impreza fundraisingowa, gdy na teren placówki oświatowej przychodzą obce osoby.
Aby uniknąć problemów prawnych, nasza kancelaria prawna prowadząca obsługę prawną przedszkoli zaleca zastosowanie następującego rozwiązania.
a) Informowanie o fotografowaniu, czyli umieszczenie odpowiedniego ogłoszenia przed wydarzeniem, np.:
„Podczas wydarzenia będą wykonywane zdjęcia, które mogą zostać opublikowane na stronie internetowej przedszkola lub w materiałach promocyjnych”.
Wówczas osoby, które biorą udział w imprezie, wyrażają tym samym zezwolenie na publikację ich wizerunków.
b) Klauzula informacyjna RODO – Oprócz tej informacji należy jeszcze podać podstawy przetwarzania danych w formie wizerunku. Może to być w formie skróconej – jak na przykładzie:
„Przedszkole informuje, że jest administratorem danych osobowych w formie wizerunku. Dane te są przetwarzane na podstawie Pani/Pana zgody w celu dokumentowania działalności przedszkola lub promocji przedszkola. Dane będą przetwarzane przez okres, w którym dziecko będzie wychowankiem przedszkola. Ma Pani/Pan prawo dostępu do treści danych swoich lub dziecka, żądania ich sprostowania, ograniczenia przetwarzania lub usunięcia oraz prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego właściwego w sprawach ochrony danych osobowych, czyli Kościelnego Inspektora Ochrony Danych lub Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Dalszych informacji na temat przetwarzanych danych udzielić może Administrator”.
4. Kiedy zezwolenie (zgoda) na publikację zdjęć nie jest wymagana?
Prawo autorskie przewiduje wyjątki od obowiązku uzyskiwania zezwolenia na rozpowszechnianie wizerunku. Zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy o prawie autorskim:
Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
W warunkach przedszkola dotyczy to więc sytuacji, gdy:
a) wydarzenie ma charakter publiczny, czyli każdy może w nim uczestniczyć,
b) osoba na zdjęciu stanowi jedynie element tła lub szczegół większej całości.
Oznacza to, że jeżeli przedszkole organizuje imprezę, która ma charakter publiczny (np. otwarta impreza fundraisingowa), nie jest konieczne uzyskiwanie zezwolenia na publikację zdjęć osób. Właśnie ten publiczny charakter imprezy zwalnia z obowiązku uzyskania zezwolenia.
Jednakże w przypadku zamkniętych wydarzeń, gdy krąg uczestników jest określony takich jak spotkania z rodzinami organizowane przez przedszkole, lub gdy zaproszeni są tylko babcie i dziadkowie, to konieczne jest uzyskanie zezwolenia od wszystkich uczestników. Może to odbyć się w formie ogłoszenia, o czym była mowa powyżej.
Uwaga: w każdym przypadku trzeba umieścić klauzulę informacyjną (czyli spełnić obowiązek informacyjny z RODO) dotyczącą zbierania w formie zdjęć danych osobowych, o czym była mowa powyżej.
5. FAQ - Ochrona wizerunku w przedszkolu
1. Czy mogę publikować zdjęcia z przedszkola bez zgody rodziców? Nie, publikacja zdjęć dzieci wymaga zgody rodziców zgodnie z ustawą o prawie autorskim. Wyjątkiem są wydarzenia o charakterze publicznym, gdzie dzieci stanowią jedynie element tła.
2. Czym różni się zgoda na przetwarzanie danych od zgody wizerunkowej? Zgoda na przetwarzanie danych (RODO) dotyczy przechowywania, edycji i przesyłania zdjęć, natomiast zgoda wizerunkowa odnosi się do publikacji zdjęć na stronie internetowej lub w materiałach drukowanych.
3. Jak długo mogę przechowywać zdjęcia dzieci? Zdjęcia można przechowywać przez okres, w którym dziecko jest wychowankiem przedszkola, chyba że rodzice wcześniej wycofają zgodę.
4. Co zrobić, jeśli rodzic wycofa zgodę na publikację zdjęć? Należy niezwłocznie usunąć wszystkie zdjęcia dziecka z materiałów publikowanych oraz zaprzestać ich dalszego wykorzystywania.
5. Czy potrzebuję zgody na fotografowanie podczas imprez dla rodziców? Tak, podczas zamkniętych wydarzeń (jak Dzień Babci i Dziadka) konieczne jest uzyskanie zgody. Można to zrobić poprzez odpowiednie ogłoszenie przed wydarzeniem.
6. Co powinno zawierać ogłoszenie o fotografowaniu podczas wydarzenia? Ogłoszenie powinno informować o wykonywaniu zdjęć, możliwości ich publikacji oraz zawierać skróconą klauzulę informacyjną RODO.
7. Czy mogę retuszować zdjęcia dzieci? Tak, ale wymaga to zgody na przetwarzanie danych osobowych. Należy pamiętać, że nadmierne retuszowanie może naruszać dobra osobiste.
8. Kto jest administratorem danych osobowych w przedszkolu? Administratorem jest przedszkole jako instytucja. To ono odpowiada za zgodne z prawem przetwarzanie wizerunku dzieci i rodziców.
9. Czy mogę przekazać zdjęcia dziecka innym rodzicom? Nie, bez wyraźnej zgody rodziców nie można przekazywać zdjęć dziecka osobom trzecim, w tym innym rodzicom.
10. Co zrobić, jeśli na zdjęciu jest dziecko, którego rodzice nie wyrazili zgody? Należy usunąć dziecko ze zdjęcia poprzez kadrowanie lub retusz, albo całkowicie zrezygnować z publikacji tego zdjęcia.
11. Jak często powinienem odnawiać zgody na publikację zdjęć? Najlepiej odnawiać zgody na początku każdego roku szkolnego lub w przypadku istotnych zmian w sposobie wykorzystywania zdjęć.
12. Czy mogę publikować zdjęcia na profilu przedszkola w mediach społecznościowych? Tak, ale tylko po uzyskaniu odpowiednich zgód i przy zachowaniu wszystkich wymogów prawnych dotyczących ochrony wizerunku.
6. Obsługa prawna przedszkoli – jak możemy pomóc?
Zarządzanie kwestiami prawnymi w działalności placówek oświatowych, w tym związanymi z ochroną wizerunku i ochroną danych osobowych może być bardzo skomplikowane.
Jeżeli potrzebujesz dalszej pomocy w przygotowaniu dokumentacji lub wdrożeniu procedur ochrony wizerunku w przedszkolu, to skontaktuj się z naszą kancelarią prawną. Kancelaria adwokacka dr Kingi Karsten oferuje obsługę prawną dla przedszkoli i szkół, pomagając w przygotowaniu dokumentacji oraz wdrażaniu zgodnych z prawem rozwiązań.
Skontaktuj się z nami. Służymy pomocą prawną.
7. Odesłanie
Jeżeli interesują Cię porady prawne z zakresu prawa oświatowego to odsyłamy do innych naszych artykułów w dziale:
Aktualności i porady, FAQ
Oto niektóre tytuły:
- Zaniżona dotacja oświatowa dla przedszkola niepublicznego. Odszkodowanie w 2025 r.
- Rozliczenie dotacji oświatowej dla przedszkoli niepublicznych – obowiązki dokumentacyjne i kontrola wydatków, 2025
- Jak zgłosić niezgodność statutu szkoły z prawem? Poradnik dla rodziców
- Dokumentowanie przemocy wobec dziecka – kiedy można robić zdjęcia w celach dowodowych?