Rodzicielstwo to fakt, który jest uznany w prawie za coś, co właściwie nie zależy od woli człowieka, tak samo, jak narodziny czy śmierć. Dlatego tytuł tego artykułu może być mylący – zrzeczenie się praw rodzicielskich nie jest możliwe. Zatem co sąd może zrobić z władzą rodzicielską? Jak brak praw rodzicielskich ma się do obowiązku alimentacyjnego? Zapraszamy do lektury.
Czy można zrzec się praw rodzicielskich?
Co sąd może zrobić z władzą rodzicielską?
Sąd w określonych przez prawo (ustawę) sytuacjach może:
- pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej – na trwałe,
- zawiesić władzę rodzicielską rodzica – na jakiś czas,
- ograniczyć władzę rodzicielską rodzica – uszczuplić obowiązki i prawa.
Te trzy sytuacje powstają, gdy rodzic nie ma kwalifikacji osobistych lub sposobności koniecznych do tego, aby mógł sprawować władzę rodzicielską. Ma to miejsce, gdy:
- rodzic nie może wykonywać swojej władzy z powodu przeszkody np. wyjazdu za granicę na stałe lub nieokreślony czas i jest to połączone z brakiem zainteresowania dzieckiem, umieszczeniem na wiele lat rodzica w zakładzie karnym,
- rodzic nadużywa swojej władzy rodzicielskiej, poprzez nadmierne karcenie dziecka, namawianie, aby kradło, zmuszanie dziecka do nadmiernej pracy czy to w domu, czy pracy zarobkowej; wychowywanie dziecka we wrogości do innych ludzi,
- rodzic w sposób rażący zaniedbuje swe obowiązki względem dziecka a w szczególności, gdy rodzic uchyla się od płacenia alimentów, czy też nie interesuje się dzieckiem, np. złymi stopniami dziecka w szkole czy nagannym zachowaniem.
Takie orzeczenie sądu nie ma na celu ukarania rodzica, ale ochronę interesów dziecka.
Zrzeczenie się władzy rodzicielskiej a alimenty
Jak widać, wola rodzica, czy chce, czy nie chce mieć władzy, nie ma właściwie znaczenia. Jako rodzic otrzymuje on władzę wraz z narodzinami dziecka i sąd może mu ją odebrać, zawiesić lub ograniczyć.
Dla sądu liczy się dobro dziecka, a nie wola rodzica. Dlatego rodzic, który nie ma kwalifikacji, a chce mieć władzę rodzicielską, może zostać jej pozbawiony. Natomiast ten, kto ma kwalifikacje, ale nie chce mieć władzy – i tak będzie ją miał.
Warto wiedzieć, że decyzja sądu odnośnie do władzy rodzicielskiej nie ma znaczenia dla obowiązku alimentacyjnego. Przykład – jeśli sąd odbierze prawa rodzicielskie ojcu, to i tak ojciec ten będzie musiał płacić alimenty.
Podsumowanie
Podkreślić trzeba na koniec raz jeszcze – nie można dobrowolnie zrzec się praw rodzicielskich. Chcenie czy niechcenie rodzica nie ma tutaj więc żadnego znaczenia.
W związku z tym prawo nie przewiduje żadnego wniosku, czy pisma do sądu o zrzeczenie się praw rodzicielskich. Prawa rodzicielskie w istocie mają służyć dobru dziecka, a nie dobru rodzica.